Klinische behandeling

In de TOPGGz kliniek van Overwaal, Expertisecentrum Angst, Dwang en PTSS, bieden we een intensieve klinische behandeling voor mensen die last hebben van ernstige, complexe angst- en dwangstoornissen, zoals:

• Dwangstoornissen
• Sociale angst
• Paniekstoornissen
• Agorafobie
  • In de regel is sprake van langdurige, ernstige, invaliderende angststoornissen met veel gevolgschade, zoals problemen met werken en relaties. Op het eerste gezicht lijkt een opname een vergaande stap maar het kan soms de juiste oplossing zijn wanneer:(intensieve) ambulante behandelingen of dagbehandeling onvoldoende effect heeft gehad.
  • De interactie tussen de klachten en de leefomgeving zo groot is dat deze tijdelijk doordeweeks onderbroken wordt om eerst zélf te oefenen door middel van intensieve exposure therapie.
  • Er noodzaak is tot intensieve observatie van (vermijdings-)gedrag.

Vaak is sprake van co-morbiditeit, dat wil zeggen dat er sprake is van meerdere diagnoses. De behandeling richt zich in eerste instantie op de angstklachten. Waar nodig besteden we aandacht aan andere problemen die de behandeling bemoeilijken, bijvoorbeeld persoonlijkheidsproblemen. Als deze problemen teveel op de voorgrond staan, verwijzen we u (eerst) naar een plek waar deze kunnen worden behandeld.

Een klinische behandeling duurt zo kort als mogelijk en zo lang als nodig. In principe duurt een opname 3 maanden; bij voldoende voortgang kan in enkele programma’s de opname worden verlengd tot maximaal 6 maanden.

Er zijn drie klinische behandelprogramma’s:

• Focus kliniek
• Focus kliniek specifiek
• SCHerp kliniek

Focus kliniek

Dit is een groepsbehandeling en duurt 15 weken. U wordt opgenomen in onze kliniek en verblijft hier op de doordeweekse dagen. In de weekenden verblijft u thuis. Zoals bij al onze behandelingen betreft het een vorm van cognitieve gedragstherapie en ligt het accent op gedragsverandering. De nadruk ligt op het aangaan van de confrontatie met datgene waar u bang voor bent (exposure). Dit wordt systematisch en langdurig geoefend, zowel onder begeleiding alsook zelfstandig. Er wordt van diverse aanbiedingsvormen gebruik gemaakt, zoals: exposuremodules, cognitieve therapie, aandachtstraining (mindfulnesstherapie), psychomotore therapie en sportmodules.

Onze behandeling is gebaseerd op het ‘unified treatment’ model van D. Barlow.

Alle angst- en dwangstoornissen hebben met elkaar gemeen dat de angst vaker en heftiger beleefd wordt, en het leven meer verstoort dan bij mensen zonder angststoornis. Zij hebben als het ware een ‘vals alarm’: er ontstaat angst bij situaties die feitelijk gezien niet gevaarlijk zijn. Mensen met een angststoornis gaan hun gedrag aanpassen om zo controle over deze ervaringen te krijgen: ze gaan situaties vermijden. Maar juist het aanpassen aan de angst brengt vaak een verergering van de angst met zich mee en heeft daarnaast andere negatieve gevolgen. De angst lijkt het leven van de persoon dan helemaal te beheersen.

Vaak hebben mensen meer dan één angststoornis, en dit behandelprogramma is ontwikkeld om de basis van deze angsten aan te pakken: het omgaan met ’negatieve emoties’.

In deze behandeling ligt de focus op:

• Beter begrijpen van uw emoties.
• Herkennen: wat doe uzelf waardoor de angst verergert.
• Actie: blootstellen aan uw emoties, het verdragen van uw emoties.

Angst is een emotie die hoort bij het leven, net als boosheid, verdriet en blijdschap. Het is dus niet het doel om geen angst meer te ervaren, maar hier anders mee om te leren gaan.

Focus kliniek specifiek

Behandeling in Focus Kliniek Specifiek is een intensieve cognitief-gedragstherapeutische behandeling van de hoofdklacht. Daarnaast vinden interventies plaats in het kader van terugvalpreventie en stabilisatie. Focus Kliniek Specifiek heeft een opnameduur van 3 maanden. Afhankelijk van de voortgang van de behandeling en inzet van de patiënt kan de behandeling verlengd worden met een maand (tot een maximale opnameduur van 6 maanden).

Het basisaanbod van Focus Kliniek Specifiek bestaat uit individuele psychotherapie, individuele begeleiding door een cognitief gedragstherapeutisch werkende, systeemgesprekken en wekelijks een groepsaanbod: cognitieve therapie, motivatiegroep, scherpstelgroep, huiswerkgroep en weeksluiting. Voorts kan patiënt op indicatie deelnemen aan specifieke exposuremodules of individuele vaktherapie.

SCHerp-kliniek

SCH in de naam SCHERP staat voor schematherapie. De schematherapie is een vorm van cognitieve gedragstherapie die zich richt op het veranderen van hardnekkige gedragspatronen. Deze patronen ontstaan vaak in uw jeugd wanneer er aan één of meer van de basisbehoeftes, om op te groeien tot een stabiele gezonde volwassene, minder goed is tegemoetgekomen. Deze basisbehoeften zijn: veiligheid, u veilig kunnen hechten aan anderen, emotionele en fysieke zorg krijgen, aangemoedigd worden in uw zelfstandigheid, begrensd worden, uw behoeftes en gevoelens mogen uiten, kunnen spelen en leren met vallen en opstaan.

Exposure en responspreventie

ERP in de naam SCHERP staat voor exposure en responspreventie. U kent deze termen waarschijnlijk uit de behandeling die u al gevolgd hebt voor uw angstklachten. Exposure en responspreventie zijn technieken die in alle behandelingen van angststoornissen toegepast worden omdat deze technieken bewezen effectief zijn.

Exposure betekent blootstelling. In de behandeling houdt dit in dat u uzelf weer gaat blootstellen aan en gaat oefenen met situaties die nu angst oproepen, maar die u wel weer graag aan wilt kunnen.

Responspreventie betekent dat u stopt met allerlei gedragingen die u nu inzet om de angst niet te voelen (bv dwanggedrag, controlegedrag, vermijdingsgedrag), zodat u kunt leren de angst op andere manieren te verdragen en u weer kunt doen in uw leven wat u wilt doen, ondanks de angst die dat mogelijk oproept.

Werkwijze

Bij deze vorm van behandeling wordt u opgenomen in onze kliniek. De duur van de behandeling is 3 maanden. Indien de behandeling in principe succesvol verloopt, maar er zijn nog restklachten waarvan wij inschatten dat hiervoor verlenging van de behandeling geïndiceerd is, kan de behandeling steeds met een maand verlengd worden, met een totale maximum opnameduur van 6 maanden. U verblijft op de doordeweekse dagen in de kliniek. In de weekenden verblijft u thuis.

U zit in een groep met 8 of 9 cliënten met diverse angstklachten en volgt met deze groep het behandelprogramma. Zoals bij al onze behandelingen ligt het accent op gedragsverandering. In de groep kunt u van elkaar leren door te zien hoe anderen zich gedragen en door feedback van anderen te krijgen over uw eigen gedrag. We doen oefeningen om uzelf, uw emoties en uw reactiepatronen op deze emoties te herkennen, begrijpen en zo nodig te veranderen. Ook kunt u in de groep experimenteren met nieuw gedrag. Het is een open groep. Dat betekent dat de groepssamenstelling wisselt, afhankelijk van de duur van ieders behandeling. Wanneer een groepslid met ontslag gaat, komt er diezelfde week een nieuwe client in de groep.

In het behandelprogramma zitten de volgende therapieonderdelen, welke in groepsverband zijn:

Schematherapiemodule, cognitieve therapie, dramatherapie en beeldende therapie, psychomotore therapie en aandachtstraining. Daarnaast is er dagelijks de startgroep, waarin u met elkaar de dag begint, en de scherpstelgroep, waarin u met de groep uw behandeling evalueert en scherpstelt. De middagen zijn met name gericht op het uitvoeren van exposure. Verder zijn er klachtgerichte modules waar u op indicatie aan deel kunt nemen, en is er de mogelijkheid tot individuele vaktherapie. Ongeveer eens per week heeft u een individueel gesprek met uw hoofdbehandelaar.

Na de opname

Na de opname kunt u de behandeling ambulant voortzetten. Komt u uit een andere regio, dan kunnen we u met een aanvullend behandeladvies doorverwijzen naar een gespecialiseerde instelling in uw regio.