Recente onderzoeken

1 op de 3 cliënten met een bipolaire depressie herstelt niet of niet genoeg na twee behandelingen. Sinds 2022 loopt er een onderzoek (T-BIDE), waar ook Pro Persona aan deelneemt. Er wordt onderzocht of Repetitieve transcraniële magnetische stimulatie (rTMS)werkt bij mensen met een bipolaire depressie. rTMS is een vorm van hersenstimulatie met magnetische pulsen die door de schedel heen worden gegeven. Met herhaaldelijke pulsen kunnen de hersenen meer of minder actief gemaakt worden en mogelijk depressieve klachten verminderen. Het werkt al voor veel cliënten met een unipolaire depressie.

Om dit onderzoek te kunnen uitvoeren zijn deelnemers nodig. Denk jij dat dit mogelijk interessant kan zijn voor jou of een van jouw cliënten, klik hier voor meer informatie.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Amsterdam UMC, GGZ InGeest, Plusminus, Altrecht, Parnassia Groep en UMC Groningen.

Binnen het onderzoeksproject naar schematherapie voor patiënten met een therapieresistente depressie wordt gefocust op het beter begrijpen van wat schema’s zijn, hoe schematherapie werkt en hoe effectief de behandeling is. Schematherapie wordt steeds vaker gebruikt binnen deze patiëntengroep, maar onderzoek naar de effectiviteit en de werkingsmechanismes loopt achter op de klinische implementatie.

Binnen het onderzoeksproject van Pro Persona Research wordt, in samenwerking met de Radboud Universiteit en het Radboudumc met ondersteuning van de Vereniging van Schematherapie, translationeel onderzoek gedaan. Binnen studies met gezonde deelnemers worden de fundamenten van schematherapie zoals vroege maladaptieve schema’s onderzocht en hun relatie met geheugen. Deze studies vormen de basis voor de SCHEMODEP-patiëntenstudie naar de effectiviteit en de werkingsmechanismes bij patiënten met een therapieresistente depressie. Door fundamenteel onderzoek te combineren met onderzoek in de klinische praktijk wordt een vertaalslag gemaakt waardoor kennis over de schematherapie kan worden gebruikt om toekomstige behandelingen te verbeteren.

Eén op de drie patiënten met een depressie herstelt niet of onvoldoende door behandeling met medicatie of psychologische behandeling. Voor deze patiënten kan electroconvulsietherapie (ECT) een laatste strohalm zijn. Herhaalde narcose en geheugenklachten zijn nadelige bijwerkingen van ECT. Behandeling met esketamine biedt mogelijk een alternatief voor ECT.

Wat onderzoeken we:
In deze studie onderzoeken we of behandeling met esketaminedrank patiënten met een depressie even goed helpt als ECT. Ook onderzoeken we hoe patiënten beide behandelingen verdragen.

Lees meer 

Mensen met psychische problemen, zoals depressie, angst en psychose, kunnen profiteren van elkaars steun. Hoewel lotgenotencontact al langer als waardevol wordt gezien in de zorg, bleef wetenschappelijk bewijs hiervoor tot nu toe uit. Onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Depressie Vereniging en het Nijmeegse Expertisecentrum Depressie, onderdeel van GGz-instelling Pro Persona, bevestigt dat lotgenotencontact (in het Engels: peer support) kan helpen in de weg naar herstel. Tijdens dit herstelpad is niet alleen de afname van klachten van belang, maar staat het leren omgaan met de aandoening op de voorgrond.

Lees meer

Hoe kunnen kennis en ervaring van mensen die een depressie hebben gehad het beste ingezet worden voor anderen? Die vraag wilden het Expertisecentrum Depressie van Pro Persona, de Depressie Vereniging en de afdelingen Psychiatrie en REshape Center van Radboudumc graag beantwoorden. Het resultaat is ‘Depressie Connect’: een online community voor (naasten van) mensen met een depressie.

De online community is een digitale plek waar je (eventueel anoniem) veilig en afgeschermd in contact kunt komen met anderen. In dit filmpje leggen deelnemers, ervaringsdeskundige vrijwilligers, behandelaren en onderzoekers uit wat Depressie Connect te bieden heeft.
Depressie Connect bestaat uit twee van elkaar gescheiden community’s; één voor mensen met een depressie(-verleden) en één voor naasten van mensen met een depressie.

Depressie Connect is tot stand gekomen middels een samenwerking tussen Pro Persona en de Depressie Vereniging. Het is het resultaat van onderzoek naar ervaringskennis bij depressie: De Kracht van Depressie.

Onderzoek laat zien dat Depressie Connect ondersteuning biedt voor cliënten in behandeltrajecten
Uit onderzoek, waarin we deelnemers van Depressie Connect geïnterviewd hebben, blijkt dat Depressie Connect een waardevolle aanvulling is op andere vormen van ondersteuning en behandeling voor depressie. Deelnemers zien het als een veilige omgeving waarin zij beter leren omgaan met depressie door samen met anderen te reflecteren op hun weg naar herstel.

Iedereen die met depressie te maken heeft is welkom op Depressie Connect. Om gebruik te maken van het platform hoef je geen lid te zijn van de Depressie Vereniging of in behandeling te zijn bij Pro Persona.

Lees meer

Mensen met een depressie laten leren van anderen met een depressie. Tot op heden is nauwelijks onderzoek gedaan naar ervaringskennis en de inzet van ervaringsdeskundigheid voor mensen met een depressie. Daarom is Pro Persona begonnen aan het onderzoek ‘De kracht van depressie’.

Het onderzoek wordt uitgevoerd vanuit het Expertisecentrum Depressie in samenwerking met de Depressie Vereniging en het Radboudumc. De resultaten van het onderzoek moeten bijdragen aan een manier om ervaringskennis te gebruiken bij hulp aan mensen met depressieve klachten. Er moet ook een app komen die deze kennis makkelijk toegankelijk maakt.

Senior-onderzoeker Janna Vrijsen vertelt: ‘We starten met kwalitatief onderzoek onder de leden van de Depressie Vereniging. We willen weten hoe ervaringskennis ontstaat, welke kennis dit oplevert en hoe de weg tot ervaringsdeskundigheid eruitziet. Daarna ontwikkelen we een module en een app, gericht op het geven van informatie en ondersteuning, die we vervolgens weer onderzoeken op hun effect.’

Veel onderzoek naar depressie vindt plaats in een gecontroleerde omgeving. Online technologie biedt mogelijkheden om veel meer dan voorheen het dagelijks leven van de cliënt in beeld te brengen. En dat geeft een realistischer beeld. Er zijn al diverse tools op de markt waarmee cliënten een online dagboek kunnen bijhouden. Zo kunnen gebeurtenissen, activiteiten en hoe de cliënt zich voelt op meerdere momenten van de dag gekoppeld worden. Pro Persona werkt op dit moment aan een app om positieve focus bij cliënten te stimuleren.

Senior onderzoekster Janna Vrijsen: ’Door cliënten de mogelijkheid te bieden thuis te oefenen met het richten op positieve zaken, kunnen we therapie-effecten hopelijk versterken. Daarbij geven cliënten aan het prettig te vinden zelf meer bij te kunnen dragen aan hun herstel. De toevoeging van e-health door het gebruik van een app aan behandeling kan wel eens de toekomst zijn.’

Mensen met een depressie hebben meer oog voor negatieve dan voor positieve informatie en prikkels in hun omgeving. Ze kijken selectief de wereld in. En dat speelt een rol bij het ontstaan van depressie. Pro Persona ontwikkelde daarom in samenwerking met de Radboud Universiteit een nieuwe, door eye-tracking ondersteunde aandachttraining.

Onderzoekster Gina Ferrari legt uit: ’De training maakt gebruik van positieve en negatieve plaatjes op een computerscherm. Deelnemers krijgen tijdens de training 270 ‘trials’ te zien met telkens twee negatieve en twee positieve plaatjes. In de ene helft van de trials moeten ze hun aandacht verplaatsen van negatieve naar positieve afbeeldingen; in de andere helft moeten ze hun aandacht houden bij de positieve afbeeldingen. Alleen als zij hun aandacht richten op een positief plaatje start de volgende trial’.

Duidelijk werd dat deze training bij gezonde studenten en studenten met licht depressieve klachten bijdraagt aan het verschuiven van de aandacht van negatieve naar positieve prikkels. Pro Persona hoopt de training in de toekomst ook bij patiënten met zwaardere depressies te kunnen testen.

Dat sporten goed is voor je gezondheid wisten we al. Dat sporten ook een directe positieve uitwerking heeft op een depressie is ook bekend. Maar wist je dat sporten net voor een behandelsessie maakt dat het effect van de sessie versterkt wordt? Onderzoek uit de Verenigde Staten heeft dat laten zien. Cliënten leren beter van de therapie door eerst op gemiddelde intensiteit te sporten.

Binnen het zorgprogramma Depressieve stoornissen doen we hier nu ervaring mee op. Getest wordt niet alleen of de hypothese klopt. We willen ook onderzoeken hoe dit werkt: verbetert het geheugen, piekeren mensen minder of worden mensen ontvankelijker voor de CGT sessies? Het Sporten Versterkt onderzoek gaat in 2018 van start en we hopen over drie jaar mooie resultaten te kunnen presenteren.